Linh lan hay lan
chuông
Tên khoa học:
Convallaria majalis,
Họ: N.O. Liliaceae.
Tên thường gọi:
"Ladder to Heaven" (Chiếc thang đến Thiên Đàng), May Lily (Lily tháng
5), Our Lady''s Tears (Những giọt nước mắt của Đức Mẹ), Convall-lily (Lily quân
anh ?).
Ý nghĩa: Hạnh phúc tìm lại, Sự khiêm tốn
Là loài duy nhất
trong chi Convallaria thuộc một họ thực vật có hoa là họ Ruscaceae. Nó có nguồn
gốc trong khu vực ôn đới mát của Bắc bán cầu tại châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ. Nó
là một loài cây thân thảo sống lâu năm có khả năng tạo thành các cụm dày dặc nhờ
loang rộng theo các rễ ngầm dưới mặt đất gọi là thân rễ. Các thân rễ này tạo ra
rất nhiều chồi mỗi mùa xuân. Thân cây cao tới 15-30 cm, với hai lá dài 10-25 cm
và cành hoa bao gồm 5-15 hoa trên đỉnh ngọn thân cây. Hoa có màu trắng (ít khi
hồng), hình chuông, đường kính 5-10 mm, có mùi thơm ngọt; nở hoa về cuối mùa
xuân. Quả của nó là loại quả mọng màu đỏ, nhỏ với đường kính 5-7 mm.
Nó là một loại cây cảnh
trồng phổ biến trong vườn vì các hoa có mùi thơm của nó.
Hoa Linh Lan (hoa lan
chuông) thuộc loài lưu niên thân thảo thường mọc ở thung lũng sâu, dưới bóng
râm những cây sồi hay ven những bờ suối mát. Mỗi cây chỉ có một cặp nhánh mà mỗi
nhánh mang những chiếc lá thuôn dài cùng với một chùm hoa nở rộ. Lá và hoa linh
lan chứa các glycozit như Convallimarin, Convallarin có tác dụng tim mạch và được
sử dụng trong y học trong nhiều thế kỷ. Với các đơn thuốc quá liều nó có thể
gây ngộ độc; các loài vật nuôi và trẻ em có thể bị thương tổn khi ăn phải linh
lan.
Linh lan bị ấu trùng
của một số loài thuộc bộ Lepidoptera phá hoại, như Antitype chi.
Những đóa hoa nhỏ trắng,
xinh xắn dễ thương và đẹp ngọt ngào này mang ý nghĩa sự trở về của hạnh phúc
(the return of happiness - hạnh phúc tìm lại). Hoa lan chuông nở rộ vào tháng
5, mang về những đợt thời tiết ấm áp nên nó tượng trưng cho niềm vui trở lại.
Trong một thời gian dài nó là biểu.
Tượng cho sự nhún nhường
và trinh bạch bởi hoa có màu trắng tinh khiết và đầu hoa cuối xuống. Có một huyền
thoại kể về tình yêu của bông hoa Linh Lan dành cho chú chim Sơn Ca đã không trở
lại khu rừng xưa cho đến khi hoa Linh Lan nở vào tháng 5.
Hoa này trong tiếng
Anh còn được gọi là Our Lady's tears (Nước mắt của Đức Mẹ) do, theo một truyền
thuyết, những giọt nước mắt của Đức Mẹ đồng trinh Mary rơi trên cây thánh giá
đã trở thành hoa linh lan. Theo một truyền thuyết khác, hoa linh lan cũng đã xuất
hiện từ máu của Thánh Leonard trong trận chiến của ông với con rồng. Hoa Linh
Lan còn là biểu tượng cho sự phục sinh của Chúa. Lily of the valley thường được
các linh mục trồng để trang trí bệ thờ và còn được gọi là Ladder to Heaven
(thang dẫn lên Thiên Đàng) bởi những bông hoa nhỏ bé hình chuông xinh xắn này mọc
lên đều đặn từ cuống, giống như những bậc thang.
Các tên gọi khác
trong tiếng Anh là May Lily (huệ tháng Năm), May Bells (hoa chuông tháng Năm),
Lily Constancy (huệ chung thủy), Ladder-to-Heaven (thang tới thiên đường), Male
Lily and Muguet v.v.
Theo truyền thống,
hoa linh lan được bán tại Pháp trên các đường phố vào ngày 1 tháng 5. Kể từ năm
1982, hoa linh lan là quốc hoa của Phần Lan. Nó là loài hoa chính thức của các
hội đoàn như Pi Kappa Alpha, Kappa Sigma và của liên đoàn các bà xơ Alpha Epsilon
Phi tại Hoa Kỳ.
Tên gọi "lily of
the valley" ("linh lan") cũng được sử dụng trong một số bản dịch
ra tiếng Anh của Kinh Thánh phần Nhã ca 2:1, mặc dù từ trong tiếng Hêbrơ là
"shoshana" nguyên thủy được dùng tại đó không chắc chắn có phải để chỉ
loài hoa này hay không.
Linh lan còn được
dùng làm thuốc. Xa xưa, người ta tin rằng hoa lan chuông có thể làm tăng trí nhớ,
hoàn lại giọng nói; bôi dung dịch hoa trên trán và sau cổ giúp thông minh. Mặc
dù mang nhiều năng lực huyền thoại vậy, tất cả các bộ phận của cây hoa đều độc.
Lá của chúng có thể tạo ra thuốc nhuộm màu xanh cỏ với nước vôi.
